HIV/AIDS ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ား

HIV / AIDS (3)

ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ားမွာ -

ဒီအိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုး ကူးစက္ ျခင္းရဲ႕ အေစာပိုင္း ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြက ကူးစက္သူ အမ်ားစုမွာေတာ႔ ခံစားရလိမ္႔ မရွိတတ္ ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕တေလ မွာေတာ႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုး ကူးစက္ ခံရျပီး ၃ ပါတ္ကေန ၆ ပါတ္ အတြင္းမွာ တုပ္ေကြး ေရာဂါနဲ႔ ပံုစံတူတဲ႔ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ ခံစားရ တတ္ ပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာ႔ Acute HIV Syndrome လို႕ေခၚပါတယ္။ သူရဲ႕လကၡဏာ ေတြကေတာ႔

- ကိုယ္ပူျခင္း
- ေခါင္းကိုက္ျခင္း
- လူႏံုးေနတတ္ျခင္း
- ပ်ိဳ႕အန္ ျခင္း
- ၀မ္းေလ်ာျခင္း
- လည္းပင္ ၊ ခ်ိဳင္း ၊ေပါင္ျခံ တို႕တြင္ အက်ိတ္မ်ား ႀကီးျခင္း

စသည္တို႔ ျဖစ္ႏုိင္ ပါတယ္။

ဒီလကၡဏာေတြ ဟာအျခား Virus ေတြ႔ေႀကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ လကၡဏာ ေတြနဲ႔ ဆင္တူ ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုးေႀကာင့္ ဟုတ္ မဟုတ္ ဆိုတာကိုေတာ႔ HIV test စစ္မွပဲ သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ပိုးကူးစက္ ခံရသူ အမ်ားစု ကေတာ႔ ေဖၚျပပါ လကၡဏာေတြ ခံစားရျခင္း မရွိပါဘူး) ေဖၚျပပါ လကၡဏာေတြ ဟာ တစ္ပါတ္ ကေန တစ္လ အတြင္းမွာ ေပ်ာက္ ကင္း သြားေလ႔ ရွိပါတယ္။ ဒီလိုခံ စားေနရတဲ႔ ကာလ အတြင္းမွာ ခႏၶာ ကိုယ္ထဲမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုး အေရအတြက္ ပမာဏ ျမင္႔မား ေနျပီး အျခားသူေတြ ကို ပိုမိုကူး စက္ႏုိင္ပါတယ္။

၎ ေနာက္ ခႏၶာကိုယ္ ရဲ႕ကိုယ္ခံ စြမ္းအားစနစ္ က ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေတြကို စတင္ တိုက္ခို္က္ တဲ႔အတြက္ ေႀကာင္႔ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးပမာဏ ေလ်ာ႔နည္း လာပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပုိးဟာ ေသြးျဖဴဥ ေတြကို ျဖည္းျဖည္း ျခင္း ဖ်က္ဆီး ျပစ္ပါတယ္။ တျဖည္ျဖည္း နဲ႔ ေသြးျဖဴဥ အေရအတြက္ အလြန္ က်ဆင္း လာတဲ႔ အခါမွာ ကူးဆက္ေရာ ဂါေတြ နဲ႔ အျခားေသာ ေရာဂါေတြ ခံစားရျပီး ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္သြား ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ပိုမိုဆိုးရြား ျပင္းထန္တဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကေတာ႔ လူႀကီးေတြမွာ ေရာဂါပိုး ကူးဆက္ခံ ရတဲ႔အခ်ိန္မွ စျပီး ႏွစ္ အေတာ္ ႀကာေအာင္ (တစ္ခ်ိဳ႕တြင္ ၁၀ ႏွစ္ (သို႔) ထိုထက္ပိုႀကာ၍) ေပၚလာျခင္း မရွိ တတ္ ပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ မိမိကိုယ္ထဲ ကိုပိုးေရာက္ ျပီး တဲ႔ အခ်ိန္ ကစလို႔ ကာလ တစ္ေလ်ာက္လံုး ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုး ေတြ ဟာ ပြား ေနျပီး ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ စြမ္း အား စနစ္ ကို ဖ်က္ဆီး ေနပါ ေတာ႔တယ္။ ပံုမွန္ က်န္းမာတဲ႔ လူ တစ္ေယာက္ပံုု ေပါက္ေန ေပမယ္႕ မိမိဆီ ကေနတဆင္႔ အျခား သူေတြ ဆီကို ကူးစက္ ႏုိင္ပါတယ္။

အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုး ကူးစက္ခံထားရျပီး သူ ၆၀% ကေန ၈၀% ဟာ ၅ ႏွစ္ ကေန ၁၀ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ဆိုးရြား ျပင္းထန္တဲ႔ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ျပီး အသက္ ေသဆံုး ရေလ့ ရွိ ပါတယ္။

ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါရဲ႕ အဓိက လကၡဏာ မ်ားမွာ -

- မိမိရွိရင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၁၀% ထက္ပိုျပီး ေလ်ာ႔က်သြားျခင္း (ဥပမာ။ ။ အစက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေပါင္ ၁၀၀ ရွိတဲ႔သူက အခု ေပါင္ ၉၀ ေအာက္ကို ေလ်ာ႔နည္း သြား ျခင္း)
- တစ္လထက္ ပိုျပီး ဆက္တိုက္ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း
- တစ္လထက္ပိုျပီး အဖ်ားဆက္တိုက္တက္ျခင္း (ကိုယ္ပူေနျခင္း)

တို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ရဲ႕ သာမညလကၡဏာေတြ ကေတာ႔ -

- တစ္လထက္ပို ျပီးေခ်ာင္းဆိုးေနျခင္း
- ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ ေရယုန္မ်ား (ဆင္ေရယံုမ်ား) ေပါက္ေနျခင္း ၊
- အကိ်တ္မ်ား တစ္ကိုယ္လံုး အႏွံ႔မျပား ထြက္ေနျခင္း
- လွ်ာ ၊ ပါးစပ္ လည္ေခ်ာင္း ထဲတြင္ မွကၡရု မ်ား ထြက္ေနျခင္း
- တစ္ကိုယ္လံုး အေရျပား ယားယံ ေယာင္ယား ျခင္း
- အေရျပား ေပၚႏွင္႔ အေရျပား ေအာက္ ၊ပါးစပ္ ႏွာေခါင္း အတြင္း တို႔တြင္ အနီေရာင္ ၊အညိဳေရာင္ ၊ပန္းေရာင္ ၊ ခရမ္းေရာင္ စတဲ႔ အစက္ မ်ား ေပၚေနျခင္း
- မွတ္ဥာဏ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းအားနည္း လာျခင္း ၊ စိတ္ဓာတ္ က်ဆင္းျခင္း နွင္႔ အျခားေသာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာရံုေႀကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ခံစားရျခင္း

စသည္တို႔ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါအျပင္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနတဲ႔ သူေတြမွာ ခုခံစြမ္းအား က် ဆင္း လာတဲ႔ အတြက္ ( HIV / AIDS 1 မွာ ေျပာထားျပီး ျဖစ္တဲ႔) ကုိယ္ခံစြမ္း အားနိမ္႔ က်ေနမွ သာ ကူးႏိုင္တဲ႔ ကူးစက္ေရာဂါ (Opportunistic Infections) ေတြ ရရွိ ခံစား ရပါ ေတာ႔တယ္။

Opportunistic infections ေတြဟာ ေရာဂါပိုးမႊား မ်ိဳးစံု ( bacteria ,virus ,fungi ,parasites) ေႀကာင္႔ ျဖစ္ေတာ႔ တာပါပဲ။ ဥပမာ အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဒီ opportunistic infections ေတြ ထဲမွာ bacteria ေႀကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ တီဘီ ေရာဂါဟာ အဓိက က်န္းမာေရး ျပႆနာ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕မွာ ျဖစ္တဲ႔ တီဘီ ေရာဂါ ကလည္း သာမန္ ထက္ ပိုျပီး ျပင္းထန္ ပါတယ္။ virus ေႀကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ ေရယံုေတြ ၊ အသည္း ေရာင္တာေတြ ၊ fungi မႈိ ေႀကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ ဦးေႏွာက္ အေျမွးပါးေရာင္တာ ၊ မွကၡရု စတာေတြ ၊ parasites ကပ္ပါး ပိုးေတြ ေႀကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ နမိုးနီးယား (အဆုပ္ အေျမွးပါး ေရာင္ျခင္း) ေရာဂါ အစရွိတဲ႔ ေရာဂါေတြ ရရွိ ခံစား ရပါတယ္။

Kaposi's sarcoma and lymphoma စတဲ႔ ကင္ဆာ ေရာဂါေတြ ဟာလည္း အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုး ကူးဆက္ခံထားရတဲ႔ သူေတြမွာ ပံုမွန္ ထက္ ပို ျပီး ျဖစ္ဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ရွိပါတယ္။ မိခင္ဆီ ကေနတဆင္႕ ေရာဂါပိုး ကူးဆက္ျပီး ေမြးဖြားလာရတဲ႔ ကေလးေတြမွာေတာ႔ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ျပင္းထန္တဲ႔ လကၡဏာ ေတြ ခံစား ရႏိုင္ပါတယ္။

ကေလးမ်ား တြင္ ေတြ႔ရေသာ ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ား မွာ အမ်ားအား ျဖင္႔ ကေလးအသက္ ၈ လခန္႔မွာ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ား စတင္ ေပၚလာ တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလလဲ ေမြးစ အခ်ိန္က တိုင္ စေပၚ ႏိုင္ပါတယ္။
လကၡဏာ မ်ားမွာ -

- ကေလးႀကီးထြား မႈမရွိျခင္း ၊ ႀကီးထြားမႈေႏွးေကြးျခင္း
- အသည္း ၊ ေဘလံုး ၊အက်ိတ္မ်ား ႀကီးထြားေနတတ္ျခင္း
- မႀကာခဏဖ်ား ျခင္း၊ ကူးစက္ ေရာဂါမ်ား ခံစားရျခင္းစတဲ႔ လကၡဏာ ေတြ

ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။

(ဆက္လက္ ေဖၚျပပါမည္)

ေဒါက္တာ စိုင္းေဝေအာင္
http://health.ngoinmyanmar.org/